Kombucha. Co to za napój? W jaki sposób powstaje?
Kombucha, znana także jako kombucza, jest napojem powstałym w wyniku poddaniasłodzonej herbaty fermentacji. Proces ten trwa ok. 7-10 dni i odbywa się w temperaturze pokojowej przy udziale tzw. grzybka herbacianego, nazywanego także grzybkiem japońskim. Są to symbiotyczne kultury bakterii i drożdży, które od angielskich słów – Symbiotic Culture of Bacteria and Yeasts – noszą nazwę SCOBY. W składzie grzybka herbacianego znajdują się bakterie kwasu octowego i mlekowego oraz drożdże. Jest on galaretowatą masą w kolorze białym lub jasnopomarańczowym. Do przygotowywania kombuchy można używać go wielokrotnie.
Kombucha jest musującym i orzeźwiającym napojem o lekko słodkim, owocowym i kwaskowatym smaku. Jej kolor – od jasnoszarego do ciemnobrązowego – zależy od rodzaju herbaty, na bazie której został przygotowany. Najczęściej w tym celu wykorzystuje się herbatę czarną lub zieloną.
Napój znany był już przed wiekami w Azji i stosowany w tradycyjnej medycynie wschodniej. Przypisywano mu działanie detoksykacyjne i pobudzające. Nazwa napoju pochodzi od Kombu – nazwiska lekarza, który go rozsławił oraz słowa "cha" oznaczającego wjęzyku japońskim herbatę. Do Europy kombucha dotarła dopiero w XX wieku. W ostatnich latach cieszy się coraz większą popularnością i wiele osób zastępuje nią niezdrowe, słodzone napoje gazowane.
Właściwości kombuchy a badania naukowe
Kombucha staje się coraz popularniejszym napojem. Zwolennicy przypisują jej wiele dobroczynnych właściwości. W trakcie procesu fermentacji, w wyniku którego powstaje ten napój, wytwarza się wiele cennych związków bioaktywnych, mogących korzystnie wpływać na organizm człowieka. W jej składzie znaleźć można m.in. witaminy B i C, kwasy organiczne, polifenole oraz składniki mineralne (w tym żelazo, mangan, miedź, cynk, potas).
Należy jednak podkreślić, że cały czas brak jest dostatecznych dowodów i badań naukowychdotyczących pozytywnego wpływu kombuchy na funkcjonowanie organizmu człowieka. Przeprowadzono do tej pory niewiele badań z udziałem ludzi i były to badania na niewielkich grupach.Zdecydowanie więcej badań przeprowadzono jak na razie na zwierzętach.
Wyniki jednego z nich opublikowano w marcu 2024 roku. Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill przeprowadzili badania nad wpływem kombuchy na zwierzęta, a dokładnie ich mikrobiom, czyli zespół drobnoustrojów zamieszkujących ich organizmy. W badaniach wykorzystano nicienie – zwierzęta niepasożytnicze, które żyją w glebie.
W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że spożywanie kombuchy przyczyniło się u nich do mniejszego gromadzenia tłuszczu. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że picie tego napoju przez ludzi może pomóc w odchudzaniu. Badacze są jednak na razie ostrożni w wyciąganiu tego rodzaju wniosków. Wiedza na temat dobroczynnego wpływu kombuchy na zdrowie wymaga jeszcze poszerzenia na podstawie kolejnych badań.
Czy warto pić kombuchę? W czym może pomóc?
Pomimo że wpływ picia kombuchy na zdrowie wymaga dalszych badań, istnieje duże prawdopodobieństwo, że przynosi ono wiele korzyści. Wśród nich wymienić można m.in. właściwości:
- probiotyczne – wspomaganie funkcjonowanie układu pokarmowego i jelit,
- antyoksydacyjne – dzięki zawartości przeciwutleniaczy (antyoksydantów) zwalczanie szkodliwych dla organizmu wolnych rodników i spowalnianie procesu starzenia się organizmu,
- przeciwbakteryjne – ze względu na dużą zawartość kwasu octowego i tym samym niskie pH.
Ponadto kombucha może wspierać układ odpornościowy, pomagać w obniżeniu ciśnienia tętniczego i poziomu cholesterolu oraz pozytywnie wpływać na zdrowie wątroby.
Kombucha w diecie
Kombucha może być elementem odpowiednio zbilansowanej diety u osób zdrowych. Jednak mimo korzystnych właściwości dla zdrowia, nie powinna być pita w nadmiarze. Ze względu na niewielką zawartość alkoholu nie może być pita przez dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Ostrożność powinny zachować także osoby chorujące na cukrzycę, miażdżycę i nadciśnienie. W tych przypadkach zawsze warto wcześniej skonsultować się z lekarzem.
Ważne, aby pić wyłącznie kombuchę pochodzącą ze sprawdzonych źródeł, przygotowaną w prawidłowy sposób. Należy mieć na uwadze, że badania nad jej właściwościami cały czas trwają.