Topinambur, czyli zdrowszy zamiennik ziemniaka
Wielu z nas nie wyobraża sobie tradycyjnego obiadu bez ziemniaków. Chętnie jemy je razem z mięsem i sosem, dodajemy do sałatek oraz przygotowujemy na ich bazie smaczne kluski i placki. Okazuje się jednak, że warto zmienić przyzwyczajenia i sięgnąć po mało popularne, a wyjątkowo zdrowe warzywo, jakim jest topinambur.
Jest rośliną z rodziny astrowatych i nazywany bywa także słonecznikiem bulwiastym, karczochem jerozolimskim lub ziemną gruszką. Jest spokrewniony ze słonecznikiem zwyczajnym. Pochodzi z Ameryki Północnej, a jego nazwa wywodzi się od nazwy plemienia Indian – Tupinamba. Dzięki temu, że ma niewielkie wymagania i jest łatwy w uprawie, stał się popularny w wielu regionach świata. Do Europy trafił już na początku XVII wieku, zaś w Polsce pojawił się w połowie XVIII wieku.
Topinambur i sposoby jego przygotowania
Topinambur stanowi jednocześnie roślinę jadalną, pastewną i ozdobną. Najcenniejszą jego częścią są jadalne pękate bulwy o wydłużonym kształcie i beżowej, różowej lub żółtej skórce. Można spożywać je na surowo. Są wówczas chrupiące i delikatne o lekko słodkawym i orzechowym smaku. Topinambur można zajadać jako samodzielną przekąskę lub dodawać do sałatek. Jednak w tej postaci ma większą zawartość inuliny, która nie jest trawiona przez ludzki organizm. W związku z tym po spożyciu surowego topinamburu niektóre osoby mogą odczuwać problemy trawienne. Z drugiej jednak strony warzywo w tej postaci zachowuje najwięcej wartościowych składników odżywczych.
Problemy trawienne nie pojawiają się w przypadku jedzenia warzywa poddanego wcześniejszej obróbce termicznej. Po ugotowaniu lub upieczeniutopinambur swoją konsystencją przypomina ziemniaka i może go zastąpić – jak się okazuje – ze sporą korzyścią dla naszego zdrowia. Poddany obróbce termicznej zyskuje bardziej wyrazisty smak z nadal wyczuwalną nutą słodyczy. Topinambur można wykorzystywać podczas przygotowywania sosów, zup czy zapiekanek. Może też z powodzeniem zastąpić ziemniaki i być doskonałym dodatkiem do obiadu. Z warzywa tego można nawet przygotowywać frytki.
Topinambur: Skład i właściwości
Topinambur zawiera -w przeciwieństwie do ziemniaka – mniej skrobi, a więcej inuliny, czyli polisacharydu (wielocukru) pochodzenia roślinnego o niskim indeksie glikemicznym. Inulina uchodzi za naturalny prebiotyk i wykazuje wiele korzystnych właściwości dla organizmu człowieka. Przede wszystkim wspomaga pracę jelit, a tym samym poprawia metabolizm i przyczynia się do lepszego funkcjonowania układu pokarmowego. Ponadto pomaga utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi oraz zmniejsza insulinooporność. Inulina przekształca się we fruktozę, czyli cukier prosty, który jest dobrze tolerowany przez diabetyków. Działa również przeciwzapalnie, wspiera układ odpornościowy oraz pomaga oczyścić organizm z toksyn.
Topinambur w swoim składzie zawiera – poza cenną inuliną – także dużo witamin, w tym m.in. witaminy z grupy B, które pomagają zadbać o właściwą kondycję włosów, skóry i paznokci. Wspierają również funkcjonowanie układu nerwowego, dzięki czemu redukują stres i pomagają w koncentracji.
Ponadto w warzywie tym znaleźć można minerały (m.in. fosfor, potas, miedź i żelazo), błonnik, węglowodany i białko. Zawartość potasu przyczynia się do regulacji ciśnienia krwi. Z kolei obecność błonnika pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu i trójglicerydów. Błonnik zapewnia również uczucie sytości na dłużej, dzięki czemu wspiera odchudzanie i reguluje metabolizm. Topinambur może być bez obaw spożywany przez osoby dbające o linię – 100 g tego warzywa dostarcza ok. 73 kcal.