Rydze - co to za grzyby?

Mleczaj rydz (Lactarius deliciosus), znany bardziej po prostu jako rydz lub rydz prawdziwy, wywodzi się z rodziny gołąbkowatych i jest grzybem jadalnym. Stanowi najpopularniejszą i najsmaczniejszą odmianę mleczaja. Inne - cieszące się mniejszym zainteresowaniem, chociaż również jadalne - gatunki mleczaja to m.in.: mleczaj zmienny, mleczaj późnojesienny i mleczaj świerkowy.

Rydze rosną przede wszystkim w lasach iglastych, na glebach piaszczystych od czerwca do listopada, z większym nasileniem w miesiącach wakacyjnych. Występują jednak rzadko. Największe prawdopodobieństwo ich znalezienia jest w młodych lasach sosnowych.

Reklama

Rydze i ich zalety

W rydzach odnaleźć można witaminy i minerały. Są źródłem białka i aminokwasów. Ponadto prowadzone są badania mleczaja rydza w kierunku jego właściwości antynowotworowych oraz obniżających poziom cukru we krwi. Nie bez powodu więc popularne jest wyrażenie "zdrów jak rydz".

Rydze są jednak cenione głównie ze względu na swoje walory smakowe. Uważa się je za jedne z najsmaczniejszych grzybów świata. To właśnie ich smak sprawia, że są poszukiwane przez grzybiarzy. Rydze mają delikatny, owocowy zapach. Dodatkowo są niskokaloryczne, więc mogą po nie sięgać także osoby dbające o wagę. W 100 g tych świeżych grzybów jest zaledwie 40 kalorii. Należy jednak mieć na uwadze, że najpopularniejsze sposoby przyrządzania rydza - smażenie lub podawanie w śmietanie - znacznie zwiększają jego kaloryczność.

Reklama

Rydze - jak wyglądają? Jak odróżnić je od grzybów trujących?

Charakterystyczną cechą rydza jest kapelusz w kolorze pomarańczowym, łososiowym lub lekko czerwonym. Na kapeluszu występują charakterystyczne, ciemniejsze pręgi. Średnica kapelusza wynosi 4-10 cm. Trzonki rydza mają zazwyczaj wysokość ok. 5 cm i średnicę ok. 2 cm.

Rydz jest grzybem blaszkowym. Blaszki mają kolor ciemnopomarańczowy. Rydz po uszkodzeniu (nacięciu lub przełamaniu) wydziela pomarańczowe mleczko podobne do soku z marchwi, które szybko zielenieje.

Rydze łatwo pomylić z takimi trującymi grzybami jak mleczaj wełnianka i olszówka. Grzyby te na pierwszy rzut oka są podobne do rydza. Na szczęście posiadają cechy, dzięki którym można je odróżnić. Brzeg kapelusza trującego mleczaja ma wełniste kosmki, a wypływające z niego mleczko jest białe. Natomiast olszówka po uszkodzeniu nie wydziela mleczka, a jedynie zmienia kolor na ciemnobrązowy.

Co robić z rydzów? Przepisy

Rydze świetnie sprawdzają się w wielu daniach. Są tradycyjnym składnikiem wielu potraw polskiej kuchni. Najpopularniejsze są te smażone na maśle. Nie rekomenduje się natomiast ich suszenia i dodawania do zup.

Rydze smażone na maśle

Składniki:

  • kapelusze rydzów,
  • masło,
  • sól.

Przygotowanie:

  • na patelni rozgrzać masło,
  • ułożyć na nim kapelusze rydzów blaszkami do góry,
  • po ok. 3 minutach odwrócić na drugą stronę i smażyć jeszcze kilka minut,
  • usmażone rydze doprawić solą.

Rydze marynowane

Składniki:

  • kapelusze rydzów,
  • cebula pokrojona w plasterki,
  • przyprawy: ziele angielskie (6 sztuk), gorczyca (1,5 łyżeczki),
  • marynata: 0,5 szklanki octu, 3 szklanki wody, 0,5 szklanki cukru, 1 łyżka soli, liść laurowy (2 sztuki).

Przygotowanie:

  • umyte rydze włożyć do garnka, zalać gorącą wodą i gotować ok. 5-10 minut, po czym odcedzić,
  • zmieszać i zagotować składniki marynaty, a następnie przestudzić
  • do słoików włożyć rydze, dodać cebulę i przyprawy,
  • zawartość słoików zalać zalewą,
  • słoiki pasteryzować przynajmniej 15 minut.