Miał być zastrzyk energii, a jest senność. Dlaczego kawa usypia?

Wiele osób sięga po filiżankę kawy jako źródło kofeinowego zastrzyku energii, który pomaga przetrwać intensywne dni. Kofeina, działając jako środek pobudzający, stymuluje aktywność mózgu i układu nerwowego, podnosząc jednocześnie poziom kortyzolu i zwiększając produkcję adrenaliny. W umiarkowanych ilościach kofeina neutralizuje uczucie zmęczenia, poprawiając czujność i koncentrację.

Jak zauważają badacze, zdrowi dorośli nie powinni przekraczać dziennego spożycia 400 mg kofeiny. Odpowiada to około czterem ośmiouncjowych filiżankom parzonej kawy. W przeliczeniu na objętość, osiem uncji płynu to około 240 ml.

Zalety picia kawy

Większość osób zaczyna swój dzień od wypicia kubka gorącej, aromatycznej kawy. Niektórzy wybierają ten napój dla czystej przyjemności, podczas gdy inni szukają efektu zastrzyku energii, który jest niezbędny do produktywnego i kreatywnego działania. Kawa dostarcza również witamin z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak potas i magnez. Niektóre badania sugerują również, że picie kawy może zmniejszać ryzyko wystąpienia depresji i być pomocne w jej leczeniu.

Dlaczego kawa usypia?

Wypicie kawy, mimo że pobudza niektórych, może paradoksalnie wywołać także uczucie senności. Badacze łączą to zjawisko z adenozyną, czyli związkiem odpowiedzialnym za wysyłanie sygnałów zmęczenia do mózgu. Kofeina blokuje jej działanie, jednak nie hamuje produkcji adenozyny. W rezultacie po pewnym czasie skumulowana adenozyna zaczyna ponownie wpływać na organizm, powodując uczucie senności i zmęczenia. Dla niektórych może to być sygnałem, że należy sięgnąć po kolejną kawę.

Inną przyczyną uczucia zmęczenia po spożyciu kawy jest kortyzol - substancja wydzielana przez organizm w sytuacjach stresowych. Wzrost jego poziomu nie tylko zwiększa czujność i koncentrację, ale także może prowadzić do szybszego wystąpienia zmęczenia w ciągu dnia.

Jednym z powodów, dla których kawa może sprawić, że czujemy się senni, jest rozwinięta tolerancja na kofeinę. Regularne spożywanie dużej ilości kawy może sprawić, że nasz organizm staje się bardziej odporny na jej działanie, co oznacza, że potrzebuje większej dawki, aby osiągnąć zamierzony efekt pobudzenia.

Osoby, które preferują słodzenie swojego napoju, mogą doświadczać senności po jego spożyciu z powodu szybkiego i gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Ten nagły wzrost jest szybko przetwarzany, co prowadzi do gwałtownego wyrzutu insuliny, co z kolei może powodować uczucie senności. Podobne efekty mogą wystąpić, gdy każdej filiżance kawy towarzyszy słodka przekąska.

Dodatkowo niektóre ziarna kawy zawierają toksyczne metabolity grzybów, które również mogą być odpowiedzialne za uczucie senności po spożyciu napoju.

Jeśli regularnie spożywasz kawę i nagle przestaniesz, istnieje prawdopodobieństwo, że odczujesz skutki odstawienia kofeiny. Oprócz senności mogą pojawić się także bóle głowy, nudności, drażliwość i trudności w koncentracji. Osobom pragnącym ograniczyć spożycie kawy zaleca się podejście stopniowe, np. przez zmniejszanie ilości kawy spożywanej o ¼ filiżanki co dwa, trzy dni.

Co zrobić, gdy kawa usypia?

Jeśli przekraczasz zalecaną dzienną dawkę kawy, może to być znak, że warto zrobić od niej detoks. Odstawienie jej na jakiś czas powinno pozwolić twojemu organizmowi na zaprowadzenie ponownej równowagi.

Aby uniknąć nadmiernego zmęczenia po wypiciu kawy, warto pozwolić sobie także na krótki sen. Pomimo że może to wydawać się nieracjonalne, kawowe drzemki zyskują coraz większą popularność. Warto położyć się na około 30 minut bezpośrednio po wypiciu kawy, zanim kofeina zacznie działać. Po obudzeniu będziesz czuć się bardziej wypoczęty.

Jeśli spożywasz dużo słodzonej kawy, uczucie zmęczenia i senności może być sygnałem, aby zrezygnować z tego nawyku. Nagły wzrost poziomu cukru i insuliny we krwi może prowadzić do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Warto wówczas zastanowić się nad piciem kawy w jej gorzkiej wersji.