Dyskusyjna "mała czarna"
O właściwościach kawy napisano już wiele, a liczba fanów "małej czarnej" równoważy liczbę zdecydowanych przeciwników tego napoju. Wyniki badań – podobnie jak opinie dietetyków – na temat właściwości kawy nie są jednoznaczne. Część badań wskazuje na prozdrowotne działanie kawy przy umiarkowanym spożyciu – tu m.in. pod kątem wspierania układu krwionośnego i nerwowego. Pojawiają się też badania potwierdzające ewidentnie negatywne skutki nadmiernego spożycia kofeiny. Rozsądnym rozwiązaniem wciąż wydaje się umiar.
Dyskusyjną kwestią pozostają również właściwości popularnych dodatków do kawy – mleka, śmietanki, lodów, przepraw a nawet alkoholi. W najnowszych badaniach specjaliści żywienia wzięli pod lupę najpopularniejszą wersję kofeinowego trunku, czyli kawę z mlekiem. Co ustalono?
Komórki walczące ze stanem zapalnym
Grupa duńskich badaczy z Uniwersytetu w Kopenhadze ustaliła, że połączenie białka mleka z przeciwutleniaczami zawartymi w kawie może wspomagać komórki w zwalczaniu stanów zapalnych. Polifenole zawarte w ziarnach kawy redukują tzw. stres oksydacyjny, który wywołuje m.in. stany zapalne. Aby zbadać właściwości połączenia polifenoli i białek duńscy naukowcy wywołali stan zapalny w komórkach. Jednej grupie komórek zaaplikowano wyłącznie polifenole, druga otrzymała połączenie polifenoli i białek, grupa kontrolna komórek nie otrzymała żadnej dawki. Wyniki badania pokazały, że komórki, które wsparto mieszanką polifenoli i białek wykazały "podwójną efektywność" walki ze stanem zapalnym.
Czym są polifenole i gdzie je znajdziemy?
Polifenole to naturalnie występujące przeciwutleniacze, które można znaleźć m.in. w: owocach (winogrona, czarna porzeczka, borówki), warzywach (cebula, brokuły, szpinak, szparagi), czarnej i zielonej herbacie, yerba mate, orzechach, kakao, czerwonym winie i piwie. W dotychczasowych badaniach nad polifenolami wykazano m.in., że związki te łączą się z białkami w produktach mięsnych, mleku i piwie [źródło: news.ku.dk, dostęp: 18.03.24]. Wiemy też, że wpływają spowalniająco na proces starzenia się komórek.
Kawa z mlekiem – nowe, nietypowe właściwości?
Wyniki badania opublikowanego w Journal of Agricultural and Food Chemistry były szeroko komentowane wśród specjalistów od zdrowego żywienia. Prowadząca badania profesor Marianne Nissen Lund podkreśliła, że podobną reakcję pomiędzy przeciwutleniaczami a białkami zauważono także w napojach zawierających kawę i mleko. Badaczka wyjaśniła, że reakcje pomiędzy dwoma typami związków zachodziły bardzo szybko. Zdaniem Lund podobne reakcje mogą zachodzić nie tylko w kawie z mlekiem, ale również w innych produktach zawierających polifenole i białka. "Jestem w stanie wyobrazić sobie, że coś podobnego nastąpi na przykład w daniu mięsnym z warzywami lub smoothie" – wyjaśniła Lund na łamach The Independent – "jeżeli tylko dodamy białka, na przykład mleko lub jogurt". Ekspertka podkreśliła, że badania będą kontynuowane. Naukowcy chcą sprawdzić m.in. jaka dawka polifenoli w połączeniu z białkiem da najlepsze efekty przeciwzapalne i będzie jednocześnie najlepiej wchłanialna. Docelowo badacze chcą sprawdzić jak "przeciwzapalna" mieszanka – po badaniach na komórkach – poradzi sobie w ludzkim organizmie.
Źródło: J. Liu, M. M. Poojary i in., Phenolic Acid–Amino Acid Adducts Exert Distinct Immunomodulatory Effects in Macrophages Compared to Parent Phenolic Acids, "Journal of Agricultural and Food Chemistry" 2023, t. 71, nr 5, s. 2344–2355.