Historyczny powrót jarmużu
Jarmuż, należący do rodziny kapustnych i charakteryzujący się postrzępionymi, zielonymi liśćmi, przeszedł długą drogę. Jadany już w starożytności, trafił do Polski u schyłku średniowiecza, a prawdziwy rozkwit popularności przeżywał w XVII wieku. Wówczas nie był jedynie dodatkiem obiadowym - jego intensywny, dyskretnie zielony kolor wykorzystywano do barwienia ciast i mas cukierniczych, nadając deserom wyjątkowego, barokowego wręcz charakteru.
Dopiero w ostatnich latach, dzięki dietetykom i lekarzom, jarmuż odzyskał należne mu miejsce. Nie jest to jedynie moda fit, ale uznanie jego wyjątkowych właściwości odżywczych. Nawet w XX wieku, w Japonii, lekarz wojskowy Niro Endo odkrył jego zbawienny wpływ na zdrowie, co zaowocowało powstaniem popularnego do dziś napoju aojiru.
Dlaczego jarmuż to prawdziwy super food wśród warzyw?
Wbrew powszechnemu przekonaniu, jarmuż ma więcej żelaza niż popularne rodzaje mięsa, np. kurczak. Choć żelazo pochodzenia roślinnego (niehemowe) jest gorzej przyswajalne, wystarczy połączyć jarmuż ze źródłami witaminy C (np. sokiem z cytryny, papryką), by znacząco zwiększyć jego biodostępność. To idealne wsparcie dla osób walczących z anemią.
Działając jak "plaster ochronny" dla układu krążenia, jarmuż obniża poziom złego cholesterolu (LDL) oraz wspiera prawidłowe ciśnienie krwi (dzięki wysokiej zawartości potasu). Regularne spożycie ogranicza ryzyko miażdżycy, udarów i chorób serca, działając silnie przeciwzapalnie.
Jest też doskonałym źródłem witamin A, C i K. Witamina C wzmacnia odporność, A dba o dobry wzrok, a K jest kluczowa dla mocnych kości. Wysoka koncentracja antyoksydantów neutralizuje wolne rodniki, opóźniając procesy starzenia i wykazując potencjał antynowotworowy.
Ważne
Mimo licznych zalet, jarmuż zawiera goitrogeny i szczawiany. Osoby z chorą tarczycą lub cierpiące na kamicę nerkową powinny spożywać go z umiarem i po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Jarmuż w kuchni: Od koktajli po chipsy - Przepisy
Jarmuż daje ogromne pole do popisu w kuchni - surowy, gotowany, duszony czy pieczony.
- Na surowo: Jest idealny do sałatek. Wystarczy pomasować liście z odrobiną oliwy, aby zmiękły i stały się delikatniejsze. Świetnie smakuje z parmezanem, fetą, orzechami lub cytrusami.
- Smoothie: W połączeniu z owocami (banan, jabłko, ananas) tworzy zielone koktajle pełne błonnika i witamin.
- Na ciepło: Podsmażony z czosnkiem jest smacznym dodatkiem do makaronów, farszów do tart, a nawet sycących gulaszy.
Przepis na chipsy z jarmużu
Chipsy z jarmużu to zdrowy, chrupiący zamiennik dla tradycyjnych, wysokoprzetworzonych przekąsek. To świetny sposób, by docenić chrupkość i delikatny smak tego superwarzywa.
Składniki:
- 1 pęczek jarmuż
- 1-2 łyżki oliwy z oliwek (lub oleju kokosowego)
- Szczypta soli morskiej
- Opcjonalnie: papryka wędzona, czosnek granulowany, płatki drożdżowe (dla serowego smaku)
Przygotowanie:
Dokładnie umyj liście jarmużu i osusz je ręcznikiem papierowym (to kluczowe dla chrupkości!). Oderwij liście od twardych, środkowych łodyg. Porwij na mniejsze kawałki. W dużej misce wymieszaj liście z oliwą, solą i wybranymi przyprawami. Upewnij się, że każdy kawałek jest pokryty cienką warstwą tłuszczu. Rozłóż jarmuż równomiernie na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Ważne, aby się nie nakładały. Piecz w piekarniku nagrzanym do 130-150°C przez 10-15 minut. Zbyt wysoka temperatura spowoduje przypalenie. Chipsy są gotowe, gdy są chrupiące, ale wciąż intensywnie zielone.
Źródło: Terazgotuje.pl